इलाम
नेपाली चियाले अन्तर्ाष्ट्रियस्तरमा अहिले पनि राम्रो बजार लिनसकेको छैन । सरकारी पक्षबाट यसमा चासो नदिएको भन्दै उद्यमी र किसानले आरोपसमेत लगाउँदै आएका छन् । तर, विदेशी चिया बिक्रेताले भने नेपाली चियाको प्रशंसा गरेका छन् ।
उनीहरूले नेपाली चिया प्राङ्गारिक भएको भन्दै यसलाई संसारको सबै देशमा पु¥याउन सकिने बताएका छन् । इलाम सदरमुकाममा भएको एक कार्यक्रममा स्वीट्जरल्याण्डका चिया टेस्टिङविज्ञ ल्याकुन्टेसले नेपाली चियाको भविष्य रहेको बताउनुभयो ।
उहाँले नेपालको वातावरणसमेत राम्रो रहेको भन्दै यहाँ चियालाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेर काम गर्नुपर्ने औँल्याउनुभयो । उहाँले नेपाली चियालाई प्राङ्गरिक रूपमा नै विकास गर्नसक्दा विश्वमा हारालुछ शैलीमा बिक्री हुनसक्ने बताउनुभयो ।
तीन वर्षदेखि ल्याकुन्टेसले नेपालको चिया फ्रान्समा बिक्री गर्दै आउनु नुभएको छ । केन्द्रीय चिया सहकारी सङ्घसँगको समन्वयमा उहाँले नेपाली चियाको प्रचार गर्ने र बिक्री गर्नुभएको हो । यस्तै, स्वीस नागरिक ओलिवनले संसारका धेरै देशमा नेपालमा यस्तो चिया बन्छ भन्ने थाहा नभएको बताउनुभयो ।
उहाँले नेपाल पनि एक प्राकृतिक हराभरा भएको देश भएकाले चियाले यसको पहिचान दिलाएको बताउनुभयो । “अरू देशमा कसले कस्तो चिया बनाए भन्नेमा तपाईंहरू चासो नलिनुहोस्”, ओलिवनले भन्नुभयो, “आफ्नो चियाको बजारीकरणमा ध्यान दिनुहोस् ।” उहाँले नेपाली चिया विश्वकै गुणस्तरीय चिया भएको बताउनुभयो ।
चार वर्षदेखि नेपाली चियाको प्रवद्र्धनमा लाग्नुभएकी ओलिवन नेपाली चिया स्वीट्जरल्याण्डमा समेत बेच्ने गर्नुभएको छ । कार्यक्रममा प्रदेशसभा सदस्य काजीमान कागतेले आफू चिया उद्यमी नै रहे पनि विदेशी नागरिकले समेत नेपाली चियाको प्रशंसा गरेकामा हर्षित भएको उल्लेख गर्नुभयो ।
उहाँले प्रदेश नं १ लाई चिया क्षेत्र घोषणा गर्नसमेत प्रदेश लागेको बताउनुभयो । “हामीले प्रदेशस्तरीय चिया बोर्डसमेत बनाउन खोजेका थियौ, तर बोर्डचाहिँ केन्द्र सरकारकै मातहतमा हुनुपर्ने प्रावधान छ”, उहाँले भन्नुभयो, “तर, हामी चियालाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेर काम गर्छौँ ।” रासस